मुटु सम्बन्धि रोग विश्वमा मानिसको ज्यानै
लिने सबैभन्दा घातक रोग हो । मुटु सम्बन्धि प्राणघातक समस्या मध्ये
हृदयाघात मुख्य मानिन्छ । हृदयाघात कुनैपनि उमेरका मानिसलाई हुनसक्छ । तर
उमेर जति छिप्पिँदै गयो यसको जोखिम उति नै बढि हुन्छ ।
धेरै मानिसहरुको हृदयाघात भएपछि
अस्पताल पुग्नुभन्दा पहिले नै मृत्यु भैसकेको हुन्छ, किनकी उनीहरुले हप्ता
वा महिना दिन अगाडिबाट देखिएका विभिन्न खतराका लक्षणलाई ध्यान दिएका
हुँदैनन् वा त्यस्ता लक्षण पहिचान गर्न सक्दैनन् । यदि हृदयाघातका
प्रारम्भिक लक्षणको बारेमा जानकारी पाउनेहो भने हृदयाघात नहुँदै मुटुरोगको
उपचार गरी जिवन रक्षा गर्न सम्भव हुन्छ । आज हामीले हृदयाघात हुने लक्षण के
के हुन् ? र कसरी बँच्ने भन्नेबारेमा केही टिप्स यहाँ प्रस्तुत गरेका छौँ ।
के हो हृदयाघात ?मुटुसम्म रगत पूराउने एक वा बढि धमनीमा बोसो जम्नु वा अरु कुनै कारणले रक्त प्रवाह अवरुद्ध हुन्छ । रक्तप्रवाह रोकिएपछि मुटुका मांशपेशीमा अक्सिजनको कमी हुन्छ । त्यसपछि मुटुका मांशपेशीले आफ्नो नियमित खुम्चिने र फैलिने काम गर्न सक्दैनन्, त्यो नै हृदयाघात हो ।
हृदयाघातका लक्षण
- छातिकको बीचमा वा बायाँतर्फ दुख्नु । यस्तो दुखाइ अचानक वा पटक पटक हुने ।
- गर्धन, कम्मर, काँध तथा बंगारामा समेत दुखाइ महसुस हुनु ।
- छालाबाट चिल्लो पदार्थ धेरै निस्कनु ।
- छातिमा जलन महसुस हुनु ।
- असामान्य थकान महसुस हुनु ।
- बढि पसिना आउनु, बान्ता हुनु ।
- मुटुको गति तिब्र हुनु र सास फेर्न समेत गाह्रो हुनु ।
- लगातार केही महिनादेखि छातिमा दुखाइको महसुस हुनु पनि हर्ट अट्याकको लक्षण हो ।
- तारेको तथा भुटेका खानेकुराको सेवन कम गर्नुहोस् ।
- नुन कम खानुहोस् ।
- आफ्नो वजन सन्तुलित राख्नुहोस् ।
- हरेक दिन नियमित रुपमा कम्तिमा आधा घण्टा हिडडुल गर्नुहोस् ।
- योगा तथा व्यायाम नियमित गर्नुहोस् ।
- भोजनमा रेशादार खानेकुरा समावेश गर्नुहोस् ।
हर्ट अट्याकको खतरा कम गर्न यी खानेकुरा नियमित खानुहोस् :
१.प्याज : यसको नियमित सेवनले रक्तप्रवाह ठीक राख्दछ, मुटुको धड्कन सन्तुलित गर्न मद्दत गर्दछ । मुटुरोगको जोखिम कम गर्दछ ।
२.गोलभेँडा : यसमा पाइने भिटामिन सी, बिटा क्यारोटिन, लाइकोपिन, भिटामिन ए तथा पोटासियम तत्वले विभिन्न खाले मुटु रोगको जोखिम घटाउँछ ।
३.लसुन : खाली पेटमा विहान दुइ केश्रा लसुन पानीसँग चपाएर नियमित खाने गर्नुहोस् ।
४.गाजर : गाजरको रस पिउनु, सलादको रुपमा खानु वा अचार तथा तरकारी जे खाए पनि यो मुटुको लागि निके लाभदायक हुन्छ ।
