काठमाडौँ, माघ ४ । सुन्दा पनि अचम्म लाग्छ, प्रधानमन्त्री तथा सत्तारुढ दल एकीकृत नेकपा माओवादीका उपाध्यक्ष डा. बाबुराम भट्टराईलाई साथ दिने मात्र नौ–नौवटा पत्रिका बजारमा आइरहेका छन् भनेर। प्रधानमन्त्री भट्टराईकै आर्थिक सहयोगमा चलिरहेका ती पत्रिकाहरूका सम्पादक र जिम्मेवारीमा स्वयं भट्टराई र उनकी पत्नि तथा छोरीसमेत पनि संलग्न छन्।
प्रधानमन्त्री भट्टराईको नाममा दर्ता गरि दशकौंदेखि संचालनमा आइरहेको जनादेश साप्ताहिक प्रत्येक मंगलवार वजारमा आउँछ। अहिले त्यसका सम्पादकमा मनऋषि धिताललाई जिम्मेवारी दिइएको छ। कुनै समय पार्टीको आधिकारिक मुखपत्रको रुपमा रहेको सो पत्रिकामा चर्चित पत्रकार कृष्ण सेन इच्छुकले सम्पादनसमेत गर्ने गरेको सो पत्रिकाले अहिले भने भट्टराईको पक्षमा वकालत गर्ने गर्छ। त्यसो त प्रधानमन्त्री पत्नि हिसिला यमीले पनि आफ्नै दिदीको नाममा 'आठ मार्च' नामक महिला मासिक पत्रिका चलाउने गरेकी छिन् भने छोरी मानुषी झिल्को नामक विचार प्रधान पत्रिकाका सम्पादकको रुपमा कार्यरत छिन्। बाबुको विचारको वकालत गर्ने गरेको सो पत्रिकामा छापिएका कतिपय लेखहरू पार्टी भित्र विवादित हुने पनि गरेका छन्।
प्रधानमन्त्री भट्टराई परिवारमा तीन सदस्य मात्र छन्, भट्टराईसहित श्रीमति र छोरी। उनकै परिवारका तीनै सदस्यले पत्रिका निकालेका छन नै, त्यसमाथि पत्रिका निकाल्नेमा प्रधानमन्त्रीका कार्यालयका सहयोगीहरू पनि कम छैनन्। प्रधानमन्त्री भट्टराईका मुख्य सहयोगी विश्वद्धिप पाण्डेले नरहरि मिश्रको नाममा अंकुर मासिक निकाल्छन् भने प्रधानमन्त्रीका प्रमुख राजनीतिक सल्लाहाकार देवेन्द्र पौडेलले अग्रगमन नामक विचारप्रधान पत्रिका निकाल्ने गरेका छन्। भट्टराईको पक्षमा वकालत गर्नका लागि उनका प्रेस सल्लाहकार रामरिझन यादवको पनि आफनै पत्रिका छ– 'लालमधेस' मासिक। त्यसो त लेखनाथ न्यौपाने सम्पादक रहेको 'समयवोध' मासिकले पनि भट्टराईको वकालत गर्ने गर्छ । भट्टराई पक्षधर स्थायी समिति सदस्य तथा स्थानिय विकासमन्त्री टोपबहादुर रायमाझीको प्रत्यक्ष संलग्नतामा सो पत्रिका बजारमा आएको छ।
त्यसो त जनविद्रोहको लाइन वोक्ने उपाध्यक्ष मोहन वैद्य किरणका पनि भट्टराईका जति कै पत्रिकाहरू वजारमा आएका छन्। त्यसमध्ये सवैभन्दा चर्चित पत्रिकाका रुपमा सुदर्शन मंगोल सम्पादक रहेको कम्युनिष्ट 'आउटलुक' हो। मुख्य गरी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल र उपाध्यक्ष भट्टराईमाथि निरन्तर प्रहारमा गर्ने सो पत्रिकालाई द्धैमासिकवाट पाक्षिकमा झारिएको हो। त्यसैगरी कुमार राउतको सम्पादनमा आउने 'महिमा' साप्ताहिक र केदार गौतमले प्रकाशन गरेको 'जनजिव्रो' साप्ताहिकले पनि वैद्य पक्षको वकालत गर्दै आएको छ।
त्यसैगरी वैद्य पक्षको वकालत गर्नका लागि जनदिशा डटकम, रेडस्टार डटकम र द नेक्स्ट फ्रन्ट डट कम नामक वेभसाइटहरू संचालनमा छन्। पार्टी भित्रको विवाद चरमोत्कर्षमा पुगेको वेला प्रकाशनमा आएको 'दायित्ववोध' साप्ताहिक र 'रेड स्टार' अग्रेजी पत्रिका भने अहिले वन्द हुन पुगेको छ तर वैद्य पक्षको वकालत गर्नैका लागि जलजला डटकमको सुरुवात गरिएको छ।
अर्का उपाध्यक्ष नारायणकाजी श्रेष्ठको वकालत गर्नका लागि सोमवार प्रकाशन हुने 'जनएकता साप्ताहिक' काफी भइदिएको थियो, तर अहिले वन्द हुन पुगेको छ। मुल्यांकन प्रकाशन गृहमा उपाध्यक्ष श्रेष्ठको अझै हालीमुहाली छ।
पत्रकार महासंघका पूर्व उपसभापति गोविन्द आर्चायले 'निकास' साप्ताहिक निकाल्ने गरेका छन्। जनएकतामा संलग्न केही पत्रिकाहरू त्यसमा आवद्ध छन्। स्रोतका अनुसार सो पत्रिकाका आर्थिक स्रोत भने स्थायी समिति सदस्य कृष्णवहादुर महरा हुन्।
पत्रिका मार्फत आफनो विचार सम्प्रेषण गर्नका लागि प्रचण्ड पक्षधर भने अलि कमजोर देखिएका छन्। आलोचना गर्नेहरूले प्रचण्डले केही ठूला दैनिक पत्रिका र टेलिभिजनमा लगानी गरेको भन्ने त गरेका छन्। तर, उपाध्यक्षद्धय भट्टराई र वैद्यको जस्तो पत्रपत्रिका भने प्रचण्डका वग्रेल्ती छैनन्। प्रचण्डको पक्षमा वकालत गर्नका लागि 'लालरक्षक' मासिकलाई साप्ताहिक वनाइएको छ। प्रचण्ड पक्षधर पोलिटव्युरो सदस्य अग्निप्रसाद सापकोटाका भतिजा दिपशिखाले सो पत्रिका प्रकाशन गर्छन भने अर्का पोलिटव्युरो सदस्य हरिबोल गजुरेलसँगै वस्ने रमेशप्रसाद गुरागाँईले प्रकाशन गरेको 'समाचार' पाक्षिक प्रचण्डको वकालत गरेर अहिले वन्द हुन पुगेको छ। त्यसो त अखिल क्रान्तिकारीका पूर्व उपाध्यक्ष युवराज चौलागाईले प्रचण्डको पक्षमा वकालत गर्नका लागि प्रकाशन गरेको 'क्रमभंग' विचार प्रधान पत्रिका हो। त्यसो त प्रचण्डको पक्षमा आवरण मासिक पनि बजारमा आइरहेको छ। प्रचण्ड निकट स्थायी समिति सदस्य वर्षमान पुनले नेपाल एभरेष्ट न्यूज डटकम संचालन गरिरहेका छन भने लालरक्षक डटकमले पनि उन कै वकालत गर्ने गरेको छ।
पार्टीका आधिकारिक 'जनदिशा'दैनिक चर्को विवादका कारण वन्द भएको छ भने रेडियो मिर्मिरे अहिले वैद्य पक्षधरको कब्जामा पुगेको छ। तर, फूलपातीको दिन प्रचण्ड–वैद्य पक्षवीच भएको भिडन्तका कारण सो एफएमको ट्रान्समिटर भने प्रचण्डका भाई नारायण दाहालको कब्जामा रहेको वैद्य पक्षधर पत्रकारहरूले वताएका छन्। पार्टीको आधिकारिक वेभसाइट युपीसिएनमाओष्ट डटकम भने संचालन हुन सकेको छैनन्। विवादकै कारण सो वेभसाइट सहित सीएम प्रचण्ड डट कम संचालन हुन सकेका छैनन्।
त्यसो त नेतै पिच्छेका पत्रिका त केन्द्रमा त छन् नै, त्यतिकै संख्यामा जिल्लाहरूवाट माओवादी नेताहरूले पत्रिका निकालेका छन्। राम्रा र स्तरिय मात्र होइन, सवैभन्दा महँगो कागजमा प्रकाशन हुने ति पत्रिकाका अक्षरहरू भने आफनै पार्टी भित्रको अर्को समूहलाई खुइलाउनमै खर्च भएका हुन्छन्। भ्रष्टचार गरेको, ठगेको, लुटेको, कमिसन खाएको जस्ता विषयलाई खोतलेर बजारमा ल्याउने र आरोप प्रत्यारोपमा रमाएका माओवादी पत्रिकाहरूका कारण समग्र पत्रकारिता पेशा नै बदनाम हुन पुगेको छ।
प्रधानमन्त्री भट्टराईको नाममा दर्ता गरि दशकौंदेखि संचालनमा आइरहेको जनादेश साप्ताहिक प्रत्येक मंगलवार वजारमा आउँछ। अहिले त्यसका सम्पादकमा मनऋषि धिताललाई जिम्मेवारी दिइएको छ। कुनै समय पार्टीको आधिकारिक मुखपत्रको रुपमा रहेको सो पत्रिकामा चर्चित पत्रकार कृष्ण सेन इच्छुकले सम्पादनसमेत गर्ने गरेको सो पत्रिकाले अहिले भने भट्टराईको पक्षमा वकालत गर्ने गर्छ। त्यसो त प्रधानमन्त्री पत्नि हिसिला यमीले पनि आफ्नै दिदीको नाममा 'आठ मार्च' नामक महिला मासिक पत्रिका चलाउने गरेकी छिन् भने छोरी मानुषी झिल्को नामक विचार प्रधान पत्रिकाका सम्पादकको रुपमा कार्यरत छिन्। बाबुको विचारको वकालत गर्ने गरेको सो पत्रिकामा छापिएका कतिपय लेखहरू पार्टी भित्र विवादित हुने पनि गरेका छन्।
प्रधानमन्त्री भट्टराई परिवारमा तीन सदस्य मात्र छन्, भट्टराईसहित श्रीमति र छोरी। उनकै परिवारका तीनै सदस्यले पत्रिका निकालेका छन नै, त्यसमाथि पत्रिका निकाल्नेमा प्रधानमन्त्रीका कार्यालयका सहयोगीहरू पनि कम छैनन्। प्रधानमन्त्री भट्टराईका मुख्य सहयोगी विश्वद्धिप पाण्डेले नरहरि मिश्रको नाममा अंकुर मासिक निकाल्छन् भने प्रधानमन्त्रीका प्रमुख राजनीतिक सल्लाहाकार देवेन्द्र पौडेलले अग्रगमन नामक विचारप्रधान पत्रिका निकाल्ने गरेका छन्। भट्टराईको पक्षमा वकालत गर्नका लागि उनका प्रेस सल्लाहकार रामरिझन यादवको पनि आफनै पत्रिका छ– 'लालमधेस' मासिक। त्यसो त लेखनाथ न्यौपाने सम्पादक रहेको 'समयवोध' मासिकले पनि भट्टराईको वकालत गर्ने गर्छ । भट्टराई पक्षधर स्थायी समिति सदस्य तथा स्थानिय विकासमन्त्री टोपबहादुर रायमाझीको प्रत्यक्ष संलग्नतामा सो पत्रिका बजारमा आएको छ।
त्यसो त जनविद्रोहको लाइन वोक्ने उपाध्यक्ष मोहन वैद्य किरणका पनि भट्टराईका जति कै पत्रिकाहरू वजारमा आएका छन्। त्यसमध्ये सवैभन्दा चर्चित पत्रिकाका रुपमा सुदर्शन मंगोल सम्पादक रहेको कम्युनिष्ट 'आउटलुक' हो। मुख्य गरी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल र उपाध्यक्ष भट्टराईमाथि निरन्तर प्रहारमा गर्ने सो पत्रिकालाई द्धैमासिकवाट पाक्षिकमा झारिएको हो। त्यसैगरी कुमार राउतको सम्पादनमा आउने 'महिमा' साप्ताहिक र केदार गौतमले प्रकाशन गरेको 'जनजिव्रो' साप्ताहिकले पनि वैद्य पक्षको वकालत गर्दै आएको छ।
त्यसैगरी वैद्य पक्षको वकालत गर्नका लागि जनदिशा डटकम, रेडस्टार डटकम र द नेक्स्ट फ्रन्ट डट कम नामक वेभसाइटहरू संचालनमा छन्। पार्टी भित्रको विवाद चरमोत्कर्षमा पुगेको वेला प्रकाशनमा आएको 'दायित्ववोध' साप्ताहिक र 'रेड स्टार' अग्रेजी पत्रिका भने अहिले वन्द हुन पुगेको छ तर वैद्य पक्षको वकालत गर्नैका लागि जलजला डटकमको सुरुवात गरिएको छ।
अर्का उपाध्यक्ष नारायणकाजी श्रेष्ठको वकालत गर्नका लागि सोमवार प्रकाशन हुने 'जनएकता साप्ताहिक' काफी भइदिएको थियो, तर अहिले वन्द हुन पुगेको छ। मुल्यांकन प्रकाशन गृहमा उपाध्यक्ष श्रेष्ठको अझै हालीमुहाली छ।
पत्रकार महासंघका पूर्व उपसभापति गोविन्द आर्चायले 'निकास' साप्ताहिक निकाल्ने गरेका छन्। जनएकतामा संलग्न केही पत्रिकाहरू त्यसमा आवद्ध छन्। स्रोतका अनुसार सो पत्रिकाका आर्थिक स्रोत भने स्थायी समिति सदस्य कृष्णवहादुर महरा हुन्।
पत्रिका मार्फत आफनो विचार सम्प्रेषण गर्नका लागि प्रचण्ड पक्षधर भने अलि कमजोर देखिएका छन्। आलोचना गर्नेहरूले प्रचण्डले केही ठूला दैनिक पत्रिका र टेलिभिजनमा लगानी गरेको भन्ने त गरेका छन्। तर, उपाध्यक्षद्धय भट्टराई र वैद्यको जस्तो पत्रपत्रिका भने प्रचण्डका वग्रेल्ती छैनन्। प्रचण्डको पक्षमा वकालत गर्नका लागि 'लालरक्षक' मासिकलाई साप्ताहिक वनाइएको छ। प्रचण्ड पक्षधर पोलिटव्युरो सदस्य अग्निप्रसाद सापकोटाका भतिजा दिपशिखाले सो पत्रिका प्रकाशन गर्छन भने अर्का पोलिटव्युरो सदस्य हरिबोल गजुरेलसँगै वस्ने रमेशप्रसाद गुरागाँईले प्रकाशन गरेको 'समाचार' पाक्षिक प्रचण्डको वकालत गरेर अहिले वन्द हुन पुगेको छ। त्यसो त अखिल क्रान्तिकारीका पूर्व उपाध्यक्ष युवराज चौलागाईले प्रचण्डको पक्षमा वकालत गर्नका लागि प्रकाशन गरेको 'क्रमभंग' विचार प्रधान पत्रिका हो। त्यसो त प्रचण्डको पक्षमा आवरण मासिक पनि बजारमा आइरहेको छ। प्रचण्ड निकट स्थायी समिति सदस्य वर्षमान पुनले नेपाल एभरेष्ट न्यूज डटकम संचालन गरिरहेका छन भने लालरक्षक डटकमले पनि उन कै वकालत गर्ने गरेको छ।
पार्टीका आधिकारिक 'जनदिशा'दैनिक चर्को विवादका कारण वन्द भएको छ भने रेडियो मिर्मिरे अहिले वैद्य पक्षधरको कब्जामा पुगेको छ। तर, फूलपातीको दिन प्रचण्ड–वैद्य पक्षवीच भएको भिडन्तका कारण सो एफएमको ट्रान्समिटर भने प्रचण्डका भाई नारायण दाहालको कब्जामा रहेको वैद्य पक्षधर पत्रकारहरूले वताएका छन्। पार्टीको आधिकारिक वेभसाइट युपीसिएनमाओष्ट डटकम भने संचालन हुन सकेको छैनन्। विवादकै कारण सो वेभसाइट सहित सीएम प्रचण्ड डट कम संचालन हुन सकेका छैनन्।
त्यसो त नेतै पिच्छेका पत्रिका त केन्द्रमा त छन् नै, त्यतिकै संख्यामा जिल्लाहरूवाट माओवादी नेताहरूले पत्रिका निकालेका छन्। राम्रा र स्तरिय मात्र होइन, सवैभन्दा महँगो कागजमा प्रकाशन हुने ति पत्रिकाका अक्षरहरू भने आफनै पार्टी भित्रको अर्को समूहलाई खुइलाउनमै खर्च भएका हुन्छन्। भ्रष्टचार गरेको, ठगेको, लुटेको, कमिसन खाएको जस्ता विषयलाई खोतलेर बजारमा ल्याउने र आरोप प्रत्यारोपमा रमाएका माओवादी पत्रिकाहरूका कारण समग्र पत्रकारिता पेशा नै बदनाम हुन पुगेको छ।
