बिर्सनु भएको छैन होला न्युरोडको गुँदपाक कान्ड। वाणिज्य विभाग, खाद्य प्रविधि तथा गुणस्तर नियन्त्रण विभाग र प्रहरी तथा सीडीओ कार्यालयले मिलेर गुँदपाक बेच्ने पसल र उत्पादन स्थलमा अकस्मात् छापा मार्दा कस्तो देखिएको थियो भनेर। म्याद गुज्रेका र दुषित मिठाइ प्रयोग गरी दुषित वातावरणमा गुँदपाक तथा पुष्टकारी बनाउने गरेको भेटिएपछि वाणिज्य विभागको कारबाहीमा परेका थिए उत्पादक। अब अहिले उनै उत्पादकले जातीय सेन्टिमेन्टलाई हतियारको रुपमा प्रयोग गर्न खोजेका छन्। नेवाः मिडिया क्लबको आयोजनामा उनीहरुले आज पत्रकार सम्मेलन गरे र आफूहरुलाई फँसाइएको दावी गरे। उनीहरुले आफूहरुलाई अन्याय भयो भनेका छन्।पत्रकार भेलामा वितरित प्रेस विज्ञप्तिमा मुख्य दावी यस्तो छ-
• भदौ १९ गते अनुगमनका क्रममा कारखानाको स्थिति सामान्य नै रहेको पाएपछि अनेक अनावश्यक प्रश्नहरु खडा गरेर यहाँका कामदारहरुलाई धम्क्याउने, तर्साउने काम गरिएको हो।
• त्यतिबेला देखिएका फोहोर त फ्याँक्नलाई राखेका हौँ। महानगरपालिकाको सफाइ कर्मचारीको हड्ताल भएकोले मात्र फ्याँक्न नपाएको हो।
• न्युज २४ टेलिभिजनले त्यही फोहोर र अरु पसलको फोहोरको दृश्य पनि त्यही समाचारसँग मिलाएर देखाएको हो।
• कारखानाको निरीक्षण पश्चात त्यहाँ कुनै किसिमको अनियमितता नदेखेपछि त्यहाँ तयार गरिएको साम्रागीको नमूना संकलन गरी सम्वन्धित कार्यालयमा उपस्थित हुन भनिएको थियो।
• अनुगमनको क्रममा परिक्षणको निमित्त लगिएको नमूनामा कुनै अखाद्य बस्तु मिसावट भएको प्रतिवेदन छैन।
• लाय्ब टेष्टबाट हाम्रा सामाग्रीमा कुनै पनि अखाद्य सामाग्री मिसावट नभएको कुरा नै प्रमाणित भइसकेको छ।
यो कर्नर ताजा गुदँपाक भण्डारका प्रोपाइटर मदनबाबा मास्केको तर्फबाट उनका छोरा मनेन्द्रलाल मास्केले बाँडेको प्रेस विज्ञप्तिका अंश थिए। विज्ञप्तिमा रहेका एउटा कुराले नै अर्कोलाई काट्छ। सुरुमा अनुगमनका क्रममा कारखानाको स्थिति सामान्य नै रहेको पाएपछि अनेक अनावश्यक प्रश्नहरु खडा गरेर यहाँका कामदारहरुलाई धम्क्याउने, तर्साउने काम गरिएको भनिएको छ भने पछि चाहिँ फालिने क्रममा रहेको फोहरहरु चाहिँ थिए है भनिएको छ।
अनुगमनका लागि जाँदा कामदारहरू बजारबाट फर्काइएका लाखामारी, पुष्टकारी, गुँदपाकलगायत मिठाइ फेरि प्रयोगका लागि धुलो पारिरहेका थिए। अनुगमन टोलीले कामदारसँग बयान लिँदा म्याद गुज्रिएका मिठाइ ‘प्रशोधन गरेर फेरि बिक्रीमा पठाउन लागेको’ हो भनेका थिए।
‘म्याद गुज्रेको भनी फर्काइएका’ एक हजार किलोभन्दा बढी लाखामरी, पुष्टकारी र गुँदपाक महानगरपालिकाका कर्मचारीको हड्ताल कै कारण फ्याँक्न नपाइएको भन्ने तर्क विश्वासयोग्य छैन।
विज्ञप्तिमा भनिएको छ- कारखानाको निरीक्षण पश्चात त्यहाँ कुनै किसिमको अनियमितता नदेखेपछि त्यहाँ तयार गरिएको साम्रागीको नमूना संकलन गरी सम्वन्धित कार्यालयमा उपस्थित हुन भनिएको थियो। तर निरीक्षणमा कुनै किसिमको अनियमितता नदेखेको हैन, धेरै किसिमका अनियमितता देखिएको थियो।
अनुगमनका लागि गएका विभागका निरीक्षण अधिकृत कमलबहादुर थापा भन्छन्, ‘हामी कारखाना पुग्दा कामदारहरू बजारबाट फिर्ता आएका मिठाइ धमाधम रिसाइकल गर्दै थिए।’ दुषित मिठाइ प्रशोधन गरेर गुँदपाक बनाएको भेटिएपछि गुँदपाक भण्डारको उत्पादन र बिक्री रोक्का राख्न विभागले निर्देशन दिएको थियो।
विज्ञप्तिमा भनिएको छ- अनुगमनको क्रममा परिक्षणको निमित्त लगिएको नमूनामा कुनै अखाद्य बस्तु मिसावट भएको प्रतिवेदन छैन।
यो अर्को झुट हो। खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागको प्रयोगशालामा नमुना परीक्षण गर्दा ‘संक्रमित र स्वास्थ्यका लागि हानिकारक’प्रमाणित भएको थियो। त्यसैले विभागले खाद्य ऐनअनुसार मुद्दा दर्ता गरिसकेको छ पुसको सुरुमै। उपभोक्ता संरक्षण ऐनअनुसार अर्को मुद्दा पनि दर्ता गर्ने प्रक्रिया अघि बढाएको छ। आरोप प्रमाणित भए उपभोक्ता संरक्षण ऐनअनुसार गुँदपाक सञ्चालकलाई कम्तीमा पाँचदेखि बढीमा १४ वर्षसम्म कैद वा कम्तीमा ३ देखि बढीमा पाँच लाखसम्म जरिवाना हुन सक्छ।
उनीहरुलाई कालोबजार ऐन अनुसार नियन्त्रणमा लिइएको थियो। पछि उनीहरु १५ लाख धरौटीमा रिहा भए। तर उनीहरुले भनेका छन्, हामीलाई कुन मुद्दा उपर कारवाही चलाइयो भन्ने जानकारी समेत गराइएन।
पुसको दोस्रो साता जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा कालोबजार र खाद्य ऐन अनुसारका मुद्दा किनारा नलाग्दै उनीहरुले फेरि पसल खोलेको भन्दै अनुगमन टोलीले सिलबन्दी गरेको थियो।
यस्ता घटनामा जातीय लेप लगाउनु घातक हैन र? जातीय संस्थाहरुले पनि यस्तोमा सचेत हुनुपर्ने हो। जातीय संस्थाले राम्रो मान्छेलाई समर्थन गर्नुपर्छ, हाम्रो मान्छेलाई हैन। गुँदपाक व्यापारीले पनि देशवासीको समर्थन पाउने र मन जित्ने प्रयत्न गर्नुपर्छ, कुनै एक जातको हैन।
पढ्नुस् पत्रकार सम्मेलनमा बाँडिएको विज्ञप्ति जस्ताको तस्तै-
कर्नर ताजा गुदँपाखको तर्फबाट
पत्रकार भेला
पत्रकार मित्रहरु
राज्यको चौठौं अंगको रुपमा रहेको पत्रकार जगत कमजोर र निमुखा वर्गको हक अधिकार स्थापना गर्नको निमित्त सशक्त माध्यम मानिन्छ। साथै आधुनिक संचार माध्यमहरुले विभेदमा परेका अनेकौं घटनाहरु सार्वजनिकरण गरेर समस्यामा परेका ब्यक्ति र समुदायहरुको उद्धार गरेको पाइन्छ। तर कुनै कुनै घटनाहरुमा पिडितहरु नियोजित समाचार प्रशारणका कारण झनै पिडित हुने गर्दछ। यस किसिमका पिडितहरुको वास्तविक सत्य तथ्य उजगार गर्न संचार क्षेत्रमै महत्वपूर्ण योगदान गरिरहेको नेवाः मिडिया क्लवको आयोजनामा यहाँ भेला हुनुभएका सबै पत्रकार साथीहरुलाई हार्दिक स्वागत गर्न चाहन्छु।
आजभन्दा करिवन पाँच महिना अघि नेपाल सरकारले बजार अनुगमनको नाममा हाम्रो न्यूरोड स्थित कर्नर ताजा गुदँपाख भण्डारको विक्रिकक्षबाट विक्रि गरिने सामाग्री तयार गरिने स्थान यस ताहाचल स्थित कारखानामा २०६८ भाद्र १९ का दिन निरिक्षण गरिएको थियो।
पत्रकार मित्रहरु,
यहाँको स्थिति सामान्य नै रहेको पाएपछि अनेक अनावश्यक प्रश्नहरु खडा गरेर यहाँका कामदारहरुलाई धम्क्याउने, तर्साउने काम गरियो। कारखाना भित्र फालिने क्रममा रहेका फोहरहरु इंगित गर्दै मिसावट गरिने गरेको दोषारोपन हुन थाल्यो। वास्तवमा ती फालिने क्रममा रहेका फोहरहरु तत्कालीन समयमा काठमाडौं महानगर पालिकाका सफाई कर्मचारीहरुको हडताल चलिरहेको कारण त्यहांबाट उठन नसकेको मात्र हो। तर न्यूज २४ टेलिभिजनले ती फोहरलाई नै क्यामेरामा कैद गरी दुषप्रचार गर्ने काम गरियो। पछि गएर सोहि च्यानलले अन्य पसलहरुमा अनुगमनको क्रममा देखिएका फोहरी वातावरणहरुलाई समेत यसै समाचारसित नै जोडेर प्रशारण गर्दा आम जनमानसमा झनै नकरात्मक प्रभाव पर्न गएको देखियो। उक्त च्यानलले प्रशारण गरेअनुसारको स्थिति यहाँ कहिलै पनि थिएन र देश विदेशमा समेत ख्याती प्राप्त गरिसकेको यस ब्यवसायीले कहिल्यै यस्तो अवस्था आउन दिने पनि छैन भनी बाचा पनि गर्न चाहान्छु।
कारखानाको निरक्षण पश्चात त्यहाँ कुनै किसिमको अनियमितता नदेखेपछि त्यहाँ तयार गरिएको साम्रागीको नमूना संकलन गरि सम्वन्धित कार्यालयमा उपस्थित हुन भनिएको थियो। सोहि अनुसार हामी २२ गतेका दिन आफै उपस्थित भई यर्थाथ बुझ्न गयौं। दिनभर काठमाडौं जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा उपस्थित भई कार्यालय बन्द हुने समयमा मात्र यस फर्मको प्रोपाईटर मेरी आमा ६५ वर्षिय बृद्ध महिला र म आफैलाई हिरासतमा लिइयो। हामीलाई कुन मुद्दा उपर कारवाही चलाईयो भन्ने जानकारी समेत गराइएन। र २८ दिनको हिरासत पछि आमाको नाममा ५ लाख र मेरो नाममा १० लाख घरौटी जम्मा गराई हिरासत मुक्त गरियो।
पत्रकार साथीहरु, त्यस समयमा अन्य स्थानहरुमा पनि यसरी नै अनुगमन गरि कारवाही चलाईएको थियो। त्यस्मा विदेशी मूलका र नेपाली नागरिकता समेत नभएका ब्यवसायीहरु कारवाहीमा परेको थियो। तिनीहरुलाई केहि दिनमा नै ५० हजार देखि २ लाख सम्मको धरौटीमा हिरासत मुक्त गरियो र हाल ती ब्यवसायीहरुले आफ्ना ब्यवासय पुनः संचालन गरिरहेेको अवस्थामा छ भने हामी काठमाडौंका रैठाने, पुस्तौं पुस्ता देखी ब्यवसाय गरिरहेकाहरुलाई यतिका दिन हिरासतमा राख्नु र यति धेरै जमानी रकम लिनु आफैमा विभेदपूर्ण ब्यवहार भएको प्रस्त देखिन्छ। र हामीले आफ्नो विक्रिकक्षबाट हाल विवादमा रहेको सामाग्री देखि बाहेक अन्य सामानको दुकान चलाउँछु भनी खोलेको पसलपनि सम्बन्धित निकायले सिलबन्द गरि बन्द गरिदिएको छ। स्मरणरहोस पहिला अनुगमन हुँदा समेत सिलबन्द नगरिएको पसल अहिले सिलबन्द गरिएको छ। के यसको अर्थ हामीले कुनैपनि किसिमको ब्यवसाय गर्न नपाईने भनिएको हो? हाम्रो विक्रिकक्ष सिलबन्दी गर्नु पर्ने कारण के हो? अहिले सम्म हामीलाई जानकारी गराईएको छैन। यसै अन्यायको विरुद्ध पत्रकार साथीहरुमा गुहार माग्न आएका छौं।
अनुगमनको क्रममा परिक्षणको निमित्त लगिएको नमूनामा कुनै अखाद्य बस्तु मिसावट भएको प्रतिवेदन छैन। नेवारहरुको मौलिक मिठाईको रुपमा रहेको हामीले विक्रि गरिने लाखामरि, गुदँपाख र पुष्टकारि तयारी प्रविधि परम्परागत रहेको छ। यसको तयारी प्रविधिपनि नेवारहरुको मौलिक रहेको छ। स्तरिय र पौष्टिक रुपमा प्रयोग गर्नको निमित्त मिठाई तयार गरिने प्रविधिलाई परम्परागतरुपमै सुरक्षित राख्दै आएको छ। यस किसिमको राष्ट्रको मौलिक प्रविधिलाई नै विस्थापित गर्न कहिं कतैबाट षडयन्त्र त भई रहेको छैन भन्ने प्रश्न समेत खडा हुन गएको देखिन्छ। लाय्ब टेष्टबाट हाम्रा सामाग्रीमा कुनैपनि अखाद्य सामाग्री मिसावट नभएको कुरा नै प्रमाणित भईसकेको सर्न्दभमा अव यस प्रकरणको अन्त गरि एक सामान्य नागरिकले स्वतन्त्र रुपमा ब्यवसाय गरी आफ्नो जीवनयापन गर्ने हक अधिकार सुरक्षित गराई पाउन यो भेला मार्फत अनुरोध गर्न चाहान्छु। पत्रकार मित्रहरुबाट पनि न्यायको निमित्त आवाज उठाईदिनु हुने छ भन्ने आशा लिएको छु।
यो भेला यहि परिसरमा गर्नुको उद्देश्य पनि हामीले विक्रि गर्ने सामाग्री तयार गरिने स्थानको निरक्षणको निमित्त पनि हो। कृपया उक्त स्थानको पनि निरक्षण गरिदिनु हुन हार्दिक अनुरोध गर्दछुं। यहाँहरुको सहयोगको अपेक्षा गर्दछु।
कर्नर ताजा गुदँपाख भण्डारका
प्रोपाईटर मदन बाबा मास्केको तर्फबाट
निजका छोरा मनेन्द्रलाल मास्के
मिति : २०६८ माघ १५ आईतबार
