-प्रवीण ढकाल
काठमाडौँ, १८ फागुन । मापदण्डविपरीत सञ्चालनमा आएको स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्यामन्त्री राजेन्द्र महतोका छोरा राघवेन्द्र महतोको शिवज्योति अस्पताल तथा रिसर्च सेन्टरमा राजधानीका ठूला सरकारी अस्पतालबाट बिरामी पठाइने गरेको खुलासा भएको छ । स्वास्थ्यमन्त्री महतो स्वयंले पदीय दुरुपयोग गरी छोराको अस्पताल पोस्न सरकारी अस्पताललाई प्रयोग गरेका हुन् ।
स्रोतका अनुसार उपचारका लागि सरकारी अस्पतालमा पुगेका थुप्रै बिरामीलाई त्यहाँ सेवा–सुविधा नभएको बहानामा शिवज्योति अस्पतालमा ‘रिफर’ गरिन्छ । शिवज्योतिमा सबैभन्दा धेरै वीर अस्पताल र त्यसपछि क्रमशः त्रिवि शिक्षण अस्पताल, शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल र कान्ति बाल अस्पतालबाट बिरामी पठाउने गरिएको स्रोतले बतायो ।
मन्त्री महतोको निर्देशनमा उनीनिकटका व्यक्तिले सरकारी अस्पतालको आकस्मिक कक्षमा कार्यरत ‘प्यारामेडिक्स’देखि चिकित्सकसम्मलाई शिवज्योतिमा बिरामी रिफर गर्न दबाब दिँदै आएका छन् । आइसियूका बिरामी शिवज्योतिमा नपठाए अन्यत्र सरुवा गर्ने धम्कीसमेत उनीहरूले चिकित्सक–कर्मचारीलाई दिने गरेको स्रोतको दाबी छ ।
‘केही अस्पतालमा मन्त्रीका आफ्नै मानिस कार्यरत छन्, उनीहरूले सोझै शिवज्योतिमा बिरामी पठाउँछन्,’ स्रोतले भन्यो, ‘आफ्ना मानिस नभएका सरकारी अस्पतालमा मन्त्रीनिकटका मानिस गएर दबाब दिन्छन् ।’
गत कात्तिकबाट सञ्चालनमा आएको शिवज्योति अस्पतालमा सुरुदेखि नै सरकारी अस्पतालबाट विभिन्न बहानामा बिरामी पठाउन थालिएको हो । ‘धेरैजसो आइसियू र भेन्टिलेटरमा राख्नुपर्ने बिरामी सरकारी अस्पतालबाट यहाँ आउने गरेका छन्,’ शिवज्योति अस्पताल स्रोत भन्छ, ‘मुटु, हाडजोर्नी, श्वासप्रश्वासका बिरामी तथा बालबालिका अत्यधिक सङ्ख्यामा पठाइन्छन् ।’
सम्पादकीय टिप्पणी
छोराले खोलेको अस्पताललाई आवश्यक पूर्वाधारबिना नै सञ्चालन अनुमति दिलाएर स्वास्थ्यमन्त्री राजेन्द्र महतोले पहिलो गल्ती गरेका थिए । गल्ती सच्याउनुको साटो सरकारी अस्पतालका बिरामीलाई समेत छोराकै अस्पतालमा पठाउने मेसो मिलाएर उनले आफ्नो पदीय हैसियतको हदैसम्म दुरुपयोग गरेका छन् । यस्ता मन्त्रीबाट देशले के अपेक्षा गर्ने ?
शिवज्योति अस्पतालमा सबैभन्दा बढी वीर अस्पतालको आकस्मिक उपचारकक्षमा कार्यरत अहेव अरुण महतोले बिरामी पठाउने गरेको स्रोतको भनाइ छ । अहेव महतोले वीरमा आएका बिरामीलाई अस्पतालमा आइसियू र भेन्टिलेटर खाली हुँदासमेत नभएको र बेडको पनि अभाव भएको भन्दै बिरामी पठाउने गरेका छन् । आफूलाई मन्त्री महतोको भतिजो बताउँदै अन्य कर्मचारीलाई दबाब दिएर पनि उनले बिरामी पठाउन लगाउने गरेको स्रोत बताउँछ ।
तर, अहेव महतो यो कुरा स्विकार्दैनन् । वीरको इमर्जेन्सीमा आफू एक्लो मधेसी कर्मचारी भएकाले सबैले हेपेको उनको भनाइ छ । ‘म यहाँको प्यारामेडिक्स हुँ, मलाई बिरामी पठाउने अधिकार छैन,’ उनले भने, ‘बरु पिजी पढिरहेका डाक्टरहरूले भने त्यहाँ बिरामी पठाउने गरेका छन् ।’
स्रोतका अनुसार महतोको अस्पतालमा हालै आगोले पोलेकी एक वृद्धालाई वीरबाट पठाइएको थियो । आगोले ४० प्रतिशत शरीर जलेकी ती वृद्धालाई शिवज्योति अस्पतालको आइसियूमा १० दिनदेखि राखिएको छ । जब कि अस्पतालमा आगोले पोलेको उपचार गर्ने विशेषज्ञ चिकित्सक नै छैनन् । अस्पतालकै एक कर्मचारीले आगोले पोलेको उपचार गर्ने ‘बर्न, प्लास्टिक’ विशेषज्ञ नरहेको स्वीकार गरेका छन् । ती कर्मचारीका अनुसार ६ बेड आइसियू भएको अस्पतालमा जम्मा चारवटा मात्र भेन्टिलेटर छन् ।
सरुवारोग अस्पतालमा कार्यरत एक कर्मचारीले पनि मन्त्रीको छोराको अस्पतालमा बिरामी पठाउने गरिएको नाम उल्लेख नगर्ने सर्तमा बताए । ‘मन्त्रीको छोराको अस्पताल हो, बिरामी पठाउनुहोला भन्दै केही मानिस आएका थिए,’ ती कर्मचारीले भने, ‘बिरामी नपठाए सरुवा गराइदिन्छौँ भनेर गए ।’ उनका अनुसार अस्पतालबाट कात्तिकयता २० भन्दा बढी बिरामी पठाइएको छ ।
मन्त्री महतोका पिए उपेन्द्र महतोले भने शिवज्योति अस्पतालमा सरकारीबाट बिरामी पठाइएकोबारे आफू र मन्त्रीलाई कुनै जानकारी नभएको दाबी गरे ।

स्रोतका अनुसार उपचारका लागि सरकारी अस्पतालमा पुगेका थुप्रै बिरामीलाई त्यहाँ सेवा–सुविधा नभएको बहानामा शिवज्योति अस्पतालमा ‘रिफर’ गरिन्छ । शिवज्योतिमा सबैभन्दा धेरै वीर अस्पताल र त्यसपछि क्रमशः त्रिवि शिक्षण अस्पताल, शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल र कान्ति बाल अस्पतालबाट बिरामी पठाउने गरिएको स्रोतले बतायो ।
मन्त्री महतोको निर्देशनमा उनीनिकटका व्यक्तिले सरकारी अस्पतालको आकस्मिक कक्षमा कार्यरत ‘प्यारामेडिक्स’देखि चिकित्सकसम्मलाई शिवज्योतिमा बिरामी रिफर गर्न दबाब दिँदै आएका छन् । आइसियूका बिरामी शिवज्योतिमा नपठाए अन्यत्र सरुवा गर्ने धम्कीसमेत उनीहरूले चिकित्सक–कर्मचारीलाई दिने गरेको स्रोतको दाबी छ ।
‘केही अस्पतालमा मन्त्रीका आफ्नै मानिस कार्यरत छन्, उनीहरूले सोझै शिवज्योतिमा बिरामी पठाउँछन्,’ स्रोतले भन्यो, ‘आफ्ना मानिस नभएका सरकारी अस्पतालमा मन्त्रीनिकटका मानिस गएर दबाब दिन्छन् ।’
गत कात्तिकबाट सञ्चालनमा आएको शिवज्योति अस्पतालमा सुरुदेखि नै सरकारी अस्पतालबाट विभिन्न बहानामा बिरामी पठाउन थालिएको हो । ‘धेरैजसो आइसियू र भेन्टिलेटरमा राख्नुपर्ने बिरामी सरकारी अस्पतालबाट यहाँ आउने गरेका छन्,’ शिवज्योति अस्पताल स्रोत भन्छ, ‘मुटु, हाडजोर्नी, श्वासप्रश्वासका बिरामी तथा बालबालिका अत्यधिक सङ्ख्यामा पठाइन्छन् ।’
सम्पादकीय टिप्पणी
छोराले खोलेको अस्पताललाई आवश्यक पूर्वाधारबिना नै सञ्चालन अनुमति दिलाएर स्वास्थ्यमन्त्री राजेन्द्र महतोले पहिलो गल्ती गरेका थिए । गल्ती सच्याउनुको साटो सरकारी अस्पतालका बिरामीलाई समेत छोराकै अस्पतालमा पठाउने मेसो मिलाएर उनले आफ्नो पदीय हैसियतको हदैसम्म दुरुपयोग गरेका छन् । यस्ता मन्त्रीबाट देशले के अपेक्षा गर्ने ?
शिवज्योति अस्पतालमा सबैभन्दा बढी वीर अस्पतालको आकस्मिक उपचारकक्षमा कार्यरत अहेव अरुण महतोले बिरामी पठाउने गरेको स्रोतको भनाइ छ । अहेव महतोले वीरमा आएका बिरामीलाई अस्पतालमा आइसियू र भेन्टिलेटर खाली हुँदासमेत नभएको र बेडको पनि अभाव भएको भन्दै बिरामी पठाउने गरेका छन् । आफूलाई मन्त्री महतोको भतिजो बताउँदै अन्य कर्मचारीलाई दबाब दिएर पनि उनले बिरामी पठाउन लगाउने गरेको स्रोत बताउँछ ।
तर, अहेव महतो यो कुरा स्विकार्दैनन् । वीरको इमर्जेन्सीमा आफू एक्लो मधेसी कर्मचारी भएकाले सबैले हेपेको उनको भनाइ छ । ‘म यहाँको प्यारामेडिक्स हुँ, मलाई बिरामी पठाउने अधिकार छैन,’ उनले भने, ‘बरु पिजी पढिरहेका डाक्टरहरूले भने त्यहाँ बिरामी पठाउने गरेका छन् ।’
स्रोतका अनुसार महतोको अस्पतालमा हालै आगोले पोलेकी एक वृद्धालाई वीरबाट पठाइएको थियो । आगोले ४० प्रतिशत शरीर जलेकी ती वृद्धालाई शिवज्योति अस्पतालको आइसियूमा १० दिनदेखि राखिएको छ । जब कि अस्पतालमा आगोले पोलेको उपचार गर्ने विशेषज्ञ चिकित्सक नै छैनन् । अस्पतालकै एक कर्मचारीले आगोले पोलेको उपचार गर्ने ‘बर्न, प्लास्टिक’ विशेषज्ञ नरहेको स्वीकार गरेका छन् । ती कर्मचारीका अनुसार ६ बेड आइसियू भएको अस्पतालमा जम्मा चारवटा मात्र भेन्टिलेटर छन् ।
सरुवारोग अस्पतालमा कार्यरत एक कर्मचारीले पनि मन्त्रीको छोराको अस्पतालमा बिरामी पठाउने गरिएको नाम उल्लेख नगर्ने सर्तमा बताए । ‘मन्त्रीको छोराको अस्पताल हो, बिरामी पठाउनुहोला भन्दै केही मानिस आएका थिए,’ ती कर्मचारीले भने, ‘बिरामी नपठाए सरुवा गराइदिन्छौँ भनेर गए ।’ उनका अनुसार अस्पतालबाट कात्तिकयता २० भन्दा बढी बिरामी पठाइएको छ ।
मन्त्री महतोका पिए उपेन्द्र महतोले भने शिवज्योति अस्पतालमा सरकारीबाट बिरामी पठाइएकोबारे आफू र मन्त्रीलाई कुनै जानकारी नभएको दाबी गरे ।