लौ सुन , म भन्छु मोबाइल घन्टीको कहानी !
आज शनिबार थियो । त्रिशुली हाइवेमा बिहान २ घन्टा मस्त संग हिडे । तपोबनमा ध्यान गरे । साझ एक मित्रले आफ्नो छोराको बिवाह भोजमा निम्ता गरेका थिए । भोजबाट घर फर्केर , फेजपेज खोल्दा पछिल्लो दिशानिर्देश कार्यक्रमका बिषयमा कार्यक्रमका दौरानमा मेरो मोबाइल फोनको घन्टी बजेको र मैले त्यो फोन उठाएर करिब १५ सेकेण्ड जति एमाले महासचिव इश्बर पोखरेल संग कुराकानी गरेको द्र…श्यका बिषयमा , मेरो फेसबुक साइटमा पक्ष-बिपक्षमा भइ रहेको बहसका बिषयमा मेरा फेसपेज मित्रहरुलाइ केहि लेख्न चाहन्छु ।
१। कार्यक्रम हेर्ने , ‘लाइक’ गर्ने र कमेन्ट पठाउने सबैलाइ धन्यबाद ! म आशा गर्छु कमेन्ट लेख्ने सबैले सो कार्यक्रम पुरा ४९ मिनेट ‘हेरेर मात्र’ कमेन्ट लेख्नु भएको होला । पक्ष-बिपक्षमा कमेन्ट गर्ने बन्धुहरुले यदि त्यो कार्यक्रम सुरु देखी अन्त्य सम्म नहेरिकनै कमेन्ट पठाउनु भएको छ भने , यो पोस्टिङको बाकी भाग पढने कष्ट कृपया नगर्नु होला । बिउझिदा , बिउझिदै , निदाएको अभिनय गर्ने मानिसलाइ जगाउने कुरामा मेरो कुनै बिश्बास छैन ।
यदि त्यसो होइन , तपाइले साच्चिकै पुरा कार्यक्रम हेरेर त्यसलाइ ‘लाइक’ गर्नु भएको छ वा पक्ष- बिपक्षमा कमेन्ट पठाउनु भएको छ भने , म बिनम्रतापुर्वक केहि कुरा शेयर गर्न चाहन्छु ।
२। गत साता , नेपाली कांग्रेसका नेता मिनेन्द्र रिजाल संग कुराकानी रेकर्ड गर्दा गर्दै स्टुडियोमा , अचानक मेरो मोबाइलको घन्टी बज्यो । मैले स्विच अफ गर्न बिर्सेको रहेछु । घन्टी बजे पछि मैले मोबाइल हेरे । एमाले महासचिव इश्वर पोखरेलको फोन रहेछ । फोनमा वहाको नाम देखे पछि , मैले उठाउनै पर्ने थियो , किनभने वहालाइ पनि त्यसै दिनको कार्यक्रममा एक छिन पछि रेकडिङको निम्तो थियो । घन्टी बज्ने बेलामा , मिनेन्द्रजी संग जुन बिषयमा कुराकानी भइ रहेको थियो , त्यो बिषय इश्वरजी संग पनि सन्दरभित थियो । मैले मोबाइल स्विच अफ गर्न बिर्सेकोले र घन्टी पनि इश्वरजी कै आएकोले , तिनै थोक स्वभाभिक ( नेचुरल वे ) मा जोडिन आयो । त्यसलाइ संयोग भनौ या परमात्माको लिला भनौ । खैर , ती तिनै थरि कुराहरु एक आपसमा नजोडिएका भए , म त्यो घन्टी बजेको प्रसंग ‘एडिटिङ’ गर्दा सहजै काटी दिन्थे । टेलिभिजन कार्यक्रम निर्माणका बिषयमा धेरै ज्ञान नभए पनि , त्यति जाबो ‘एडिटिङ’ गर्नका निम्ति चाहि कसैले मेरा निम्ति फेसबुकमा ‘प्रवचन कोचिङ’ कक्षा संचालन गरि राख्नु पर्ला जस्तो लाग्दैन । इश्वर पोखरेलजी त्यो टेलिभिजन कार्यक्रममा समाबेश हुने कुरा पुर्व निर्धारित नभएको भए , मिनेन्द्रजी संग त्यस बिषयमा स्टुडियोमा रमाइलो ठटटा नभएको भए , माथी भरखरै भने , फेरि दोहराइ दिन्छु – त्यस अवस्थामा म आफै त्यो करिब ३० सेकेन्ड लामो ‘सिक्वेन्स’ काटेर फाली दिन्थे ।
अब कृपया मलाइ यो नसोध्नुस कि त्यस दिन ईव्शरजी , मिनेन्द्रजी र संयोगबस बजेको इव्शरजीले मलाइ गरेको फोनको घन्टी कसरी एक आपसमा जोडिएका थिए , सन्दरभित थिए , same context मा थिए ? किनभने त्यस्तो खाले प्रशन सोध्नु भयो भने मैले ओठे जवाफ फर्काउनु पर्ने हुन्छ ‘ पुरा कार्यक्रम नै नहेरी प्रतिक्रिया दिने गुरु ? हो , त्यसदिन मेरो मोबाइल संयोगबस बजेको थियो । त्यो इशवरजीको फोन नभएको भए एडिटिङमा काटि दिने थिए । फोन घन्टी त्यसदिनका निम्ति प्रासङगीक मानिस (इश्बर पोखरेल) को थियो । त्यसले गर्दा अचानक ‘सेन्स अफ ह्युमरले पनि युक्त प्रसंग’ निर्मित भयो । त्यसै कारण देखाइयो ’ । यो पढे पछि , अब कृपया मलाइ नया उपदेश नदिनुस ‘ ए विजय ! अरु कार्यक्रममा त रमाइलो ठटटा हुदैन , सेन्स अफ हयुमर हुदैन , तेरोमा किन हुने ? टेलिभिजनमा मोबाइलको घन्टी बजाउने ?’
म आफ्नो टाउको समातेर भन्न चाहन्छु – हे मेरा बुदिमान मित्रहरु ! टेलिभिजनमा प्रस्तोताको फोनको घन्टी बज्नु अपराध होइन । हो ! दर्शकहरुलाइ अप्रासंङिक टेलिफोन बार्ता देखाउनु चाहि क्षम्य हुन सक्दैन । त्यस दिन मेरो भतिजको , भान्जाको , छोराको वा कुनै मित्रको निजी टेलिफोन बार्ता देखाएको भए पो निश्चितरुपले गलत हुने थियो । यस पटक त संयोगले घन्टी बज्यो , परमात्माको कृपाले सान्दर्भिक रहेछ देखाइयो । प्रशन घन्टीको होइन , प्रशन कुराकानीको सान्दर्भिकता वा असान्दर्भिकताको हो । अब आउने कार्यक्रमहरुमा मेरो टेलिफोनको घन्टी फेरि पनि बज्न सक्छ , हामीहरु कार्यक्रममा फोन इन चलाउने हो कि भनेर बिचार गर्दै छौ । अब कृपया यो नभनिदिनुस , होइन त्यसो गर्न पाइदैन , तपाइको कार्यक्रममा टेलिफोनको घन्टीको आवाज सुनिनै हुन्न । तपाइले कार्यक्रम चलाउदा फोनमा बोल्नै हुन्न (:-
आज , यहि मौकामा म केहि अन्य कुरा समेत प्रस्ट राख्न चाहन्छु । म फेसबुकको दुनियामा नया छु । करिबन ५ महिना भयो होला । तर टेलिभिजनको जगतमा पुरानै हो । आम नेपाली दर्शकले र पाठकले बिगत देखी बर्तमान सम्म , मेरा कार्यक्रमहरुमा वा लेखहरुमा भएका अनेकौ कमी कमजोरीहरुका बादजुद पनि मलाइ जुन निरन्तर स्नेह दिइ राखेका छन , ति हजारौ लाखौ दर्शकहरु प्रति म हमेशा बिनित भावले कृतज्ञ छु । र , हमेशा कृत कृतार्थ रहेछु । दुइ दशक भन्दा लामो समय देखी हामी बिचको ‘सिधा समबन्ध’ अटुट छ । बेला बखतमा म बाट कमी कमजोरी भए होलान तर आम पाठक र दर्शकले क्षमा गरि दिए , बुझि दिए । र , पो जिवन यहा सम्म आइएको छ । पहिला पाठक छ अनि मात्र पो लेखक छ ! पहिला दर्शक छन अनि मात्र पो प्रस्तोता छ भन्ने थोरबहुत अनुभुति मलाइ पनि त होला नि ! दर्शकलाइ प्रेम नगर्ने भएको भए , दर्शकले माया नगर्ने भएको भए यतिका बर्ष देखी टेलिभिजनमा होइन्थ्यो होला । एक बिशाल दर्शक संख्याको रुचि अनुसार कार्यक्रम बनाउनु र पाठकको चाहना अनुसार लेख्नु नै कुनै पनि सन्चारकर्मीले आफ्ना दर्शक र पाठक प्रति अभिव्यक्त गर्ने सबे भन्दा ठुलो सम्मान हो ।
म कुनै सर्वगुण सम्पन्न सन्चारकर्मी होइन । न थिए , न छु , न हुने छु । मलाइ थाह छ , न मेरो लेखनीमा त्यस्तो केहि बिशेष छ , न टेलिभिजन प्रस्तुतिमा । त्यस्तो दावी मैले कहि कतै गरेको छैन । म भित्र जुन गुणहरु छदै छैनन ति गुणहरु कृपया म भित्र नखोजिदिनुस । त्यसका लागी सुयोग्य पात्रहरु धेरै छन । तिनको नाम , आ- आफ्नो फेसबुकमा फोटो समेत सजाएर छाप्नुस , म पनि सादर बिनम्रतापुर्वक स्विकार गरौला , नमन गरौला । कृपया, मलाइ चाहि , तपाइले चाहे जस्तो ‘एक सर्वगुण समपन्न सन्चारकर्मी’ हुन नसकेकोमा क्षमा गरि दिनु होला ।
कहिले काहि सोच्छु , कुन्नी किन हो ? बर्षौ देखी मैले एउटा सानो जमातलाइ कहिलै चित्त बुझाउन सकिन । पहिला , पहिला भन्थे – ‘ बिजय कुमार कराएर , हप्काएर कार्यक्रम चलाउछ , पछि गएर भन्न थाले – बिजय कुमारले कति बिस्तारै बोलेको ? अब पहिला जस्तो दमै छैन ! कस्ले हेर्छ र ? ’ यो जमातको कुरा सुनेर कहिलेकाहि हो जस्तो पनि लाग्छ – साच्चै त हो , कार्यक्रममा दमै छैन । एकमनले सोच्छु ‘ दम सिद्दिएछ , आनन्दै भो ’ । तर फेरि मानिसहरु भेटदा वा इमेलमा वा ५ महिना पहिले खोलेको यो फेसबुकमा लाइक र प्रतिक्रियाहरु यसरी आउछन कि मान्नै पर्ने हुन्छ कि कार्यक्रममा अझै पनि ‘कुछ कुछ’ दम बाकी नै छ ।
त्यस पछि , मैले भन्नै पर्ने हुन्छ – फेसबुक मित्रहरु ! सर्वप्रथम , कार्यक्रम हेरि दिनु भएकोमा धन्यबाद ! कार्यक्रमलाइ त्यति धेरै ‘गहिरो अभिरुचि’ राखेर हेरी दिनु भएकोमा दोस्रो पटक धन्यबाद ! होइन भने केहि मानिसहरु त भन्न थालेका थिए :
‘आजभोली कसले हेर्छ नेपाली टक सो ?
जता हेर्यो उता अन्तरबार्तामा आधारित टेलिभिजन कार्यक्रम
जता हेर्यो उता टक सो
कसलाइ फुरसत छ यस्ता कार्यक्रम हेर्न ?
कसलाइ फुरसत छ ?
हामी त , यस्ता कार्यक्रम आए कि च्यानल फेर्छौ
कस्ले हेर्छ ? यस्ता टक सो ? ’
तर त्यसो होइन रहेछ ! मित्रहरुको कमेन्ट पढेर प्रस्ट हुन्छ ‘त्यस्तो होइन’ रहेछ ! ४९ मिनेट लामो कार्यक्रमलाइ मित्रहरुले आखा नझमिम्काइ हेर्नु हुदो रहेछ । त्यसैले त ४९ मिनेट लामो कार्यक्रम भित्रको मुश्किलले ३० सेकेण्ड लामो ‘टेलिफोन सन्दर्भ’ ले यति धेरै प्रतिक्रिया जन्माउदो रहेछ । होइन भने , आजभोली कसलाइ फुरसत छ ? यति धेरै कार्यक्रम छन , यति धेरै लेख रचना छापिन्छन ? हरेकलाइ त हामी प्रतिक्रिया पठाउदैनौ नि ? होइन र ? हरेक संग त हामी खुसी वा अप्रसन्न हुदैनौ नि ? होइन र ? मलाइ त्यसका निम्ति योग्य ठानी दिनु भयो , त्यसका निम्ति तेस्रो पटक धन्यबाद ! यो कृपा म माथी सदा कायमै रहोस ।
अमेरिकामा मलाइ टेलिभिजन बिंधा पढाउने गुरु भन्नु हुन्थयो ‘ कुनै पनि चर्चित कार्यक्रम प्रस्तोताका प्रशंसक हुन्छन र आलोचक हुन्छन । त्यो प्रस्तोताले प्रयास यो गर्नु पर्छ कि प्रशंसकको संख्या हमेशा आलोचकहरु भन्दा निकै निकै बढी रहोस । प्रशंसाले हौसला दिन्छ र सहि आलोचनाले सुध्रने बाटो खोल्छ । आफ्ना प्रशंसक र आलोचक बाहेक , कुनै पनि चर्चित प्रस्तोताले वा लेखकले , प्रोफेसनल जिवनमा हमेशा एक यस्तो , सानो जमात पनि भेटनु पर्छ जस्ले प्रस्तोताको कुनै पनि कार्यक्रम वा लेख हेर्न चाहि छुटाउदैन तर हेरि सके पछि त्यसमा प्रस्तोता प्रति आफ्नै पुव्राग्रह , कुण्ठा , इर्ष्या र अङकारको ‘प्रतिछाया’ बाहेक केहि देख्दैन । ’ त्यसदिन कार्यक्रममा टेलीफोनको घन्टी बाहेक धेरै थोक देखाइएको थियो । यहा पक्ष बिपक्षमा कमेन्ट छाप्नेहरुले अनुमान गरे भन्दा धेरै ठुलो संख्यामा दर्शकहरुले सो कार्यक्रम हेरेका छन । ऊनीहरुले त्यसमा मोबाइलको घन्टी बाहेक अरु मह्वपुर्ण कुरा पनि देखेका छन । फूलको आखामा फूलै संसार – - -
अब ‘ फर द रोड ’ दुइ चार कुरा यो फेस पेजका समबन्धमा गरौ । एक जना सज्जनले लेखेका छन कि ‘शायद अब उपरान्त म तपाइको कार्यक्रम नेट सर्फिङ पनि गर्दिन होला र मेरो कमेन्ट पनि तुरुन्तै मेटि दिनु होला ’ । बन्धुलाइ मेरो दुइ हात जोडी निवेदन छ ‘ त्यस्तो मन नपर्ने कार्यक्रम हेर्न बेकारमा किन समय बरबाद गर्नु हुन्छ ! आफुलाइ मन पर्ने , घत लाग्ने कुनै अर्को टक सो हेर्नुस न । बजारमा त्यतिका धेरै बिकल्प छन । आज सम्म मन लागी नलागी हेरी दिनु भएकोमा धन्यबाद छ । रह्यो मेरो फेस पेजमा तपाइको कमेन्ट ‘डिलिट’ गर्ने कुरा । त्यो बोझ बाट चाहि म आफै तपाइलाइ सदाका निम्ति मुक्त गर्न चाहन्छु । खुसी बस्नुस बन्धु !
सबै फेसपेज मित्रहरुले बडा गहिरो तवरबाट बुझ्नु पर्ने कुरा छ भने – यो मेरो फेसपेज हो । अरु कसैको होइन । यो पेज , मैले , मलाइ मन पराउने प्रशंसकहरु , सभ्य भाषामा रचनात्मक आलोचना गर्ने मित्रहरु र मेरा आफन्तहरु का लागी मात्र खोलेको हु । भाषाको शिष्टता यो पेजमा सहभागिताको लागी अनिवार्य छ । यो पेज कुनै ‘डिसकसन फोरम’ पनि होइन , जहा एक व्यक्तिले एक भन्दा बढी कमेन्ट छाप्न सकोस । चाहे त्यो कमेन्ट पक्षमा होस वा बिपक्षमा । बिचार – बिबिधता- स्वतन्त्रताको म हमेशा पक्षपाती रहेको छु । तर असभ्य भाषामा ‘तिललाइ पहाड’ बनाउने माध्यमको रुपमा आफ्नै फेस पेज सबैलाइ उपयोग गर्न दिने उदारता म भित्र अझै बिकसित भै सकेको छैन । त्यसैले सबै मित्रहरुले तद अनुसारको सहयोग गरी दिनु होला ।
(विजयकुमारको फेसबुक पेजबाट साभार अंश। पूरा पढ्नका लागि यहाँ क्लिक गर्नुस्)
आज शनिबार थियो । त्रिशुली हाइवेमा बिहान २ घन्टा मस्त संग हिडे । तपोबनमा ध्यान गरे । साझ एक मित्रले आफ्नो छोराको बिवाह भोजमा निम्ता गरेका थिए । भोजबाट घर फर्केर , फेजपेज खोल्दा पछिल्लो दिशानिर्देश कार्यक्रमका बिषयमा कार्यक्रमका दौरानमा मेरो मोबाइल फोनको घन्टी बजेको र मैले त्यो फोन उठाएर करिब १५ सेकेण्ड जति एमाले महासचिव इश्बर पोखरेल संग कुराकानी गरेको द्र…श्यका बिषयमा , मेरो फेसबुक साइटमा पक्ष-बिपक्षमा भइ रहेको बहसका बिषयमा मेरा फेसपेज मित्रहरुलाइ केहि लेख्न चाहन्छु ।
१। कार्यक्रम हेर्ने , ‘लाइक’ गर्ने र कमेन्ट पठाउने सबैलाइ धन्यबाद ! म आशा गर्छु कमेन्ट लेख्ने सबैले सो कार्यक्रम पुरा ४९ मिनेट ‘हेरेर मात्र’ कमेन्ट लेख्नु भएको होला । पक्ष-बिपक्षमा कमेन्ट गर्ने बन्धुहरुले यदि त्यो कार्यक्रम सुरु देखी अन्त्य सम्म नहेरिकनै कमेन्ट पठाउनु भएको छ भने , यो पोस्टिङको बाकी भाग पढने कष्ट कृपया नगर्नु होला । बिउझिदा , बिउझिदै , निदाएको अभिनय गर्ने मानिसलाइ जगाउने कुरामा मेरो कुनै बिश्बास छैन ।
यदि त्यसो होइन , तपाइले साच्चिकै पुरा कार्यक्रम हेरेर त्यसलाइ ‘लाइक’ गर्नु भएको छ वा पक्ष- बिपक्षमा कमेन्ट पठाउनु भएको छ भने , म बिनम्रतापुर्वक केहि कुरा शेयर गर्न चाहन्छु ।
२। गत साता , नेपाली कांग्रेसका नेता मिनेन्द्र रिजाल संग कुराकानी रेकर्ड गर्दा गर्दै स्टुडियोमा , अचानक मेरो मोबाइलको घन्टी बज्यो । मैले स्विच अफ गर्न बिर्सेको रहेछु । घन्टी बजे पछि मैले मोबाइल हेरे । एमाले महासचिव इश्वर पोखरेलको फोन रहेछ । फोनमा वहाको नाम देखे पछि , मैले उठाउनै पर्ने थियो , किनभने वहालाइ पनि त्यसै दिनको कार्यक्रममा एक छिन पछि रेकडिङको निम्तो थियो । घन्टी बज्ने बेलामा , मिनेन्द्रजी संग जुन बिषयमा कुराकानी भइ रहेको थियो , त्यो बिषय इश्वरजी संग पनि सन्दरभित थियो । मैले मोबाइल स्विच अफ गर्न बिर्सेकोले र घन्टी पनि इश्वरजी कै आएकोले , तिनै थोक स्वभाभिक ( नेचुरल वे ) मा जोडिन आयो । त्यसलाइ संयोग भनौ या परमात्माको लिला भनौ । खैर , ती तिनै थरि कुराहरु एक आपसमा नजोडिएका भए , म त्यो घन्टी बजेको प्रसंग ‘एडिटिङ’ गर्दा सहजै काटी दिन्थे । टेलिभिजन कार्यक्रम निर्माणका बिषयमा धेरै ज्ञान नभए पनि , त्यति जाबो ‘एडिटिङ’ गर्नका निम्ति चाहि कसैले मेरा निम्ति फेसबुकमा ‘प्रवचन कोचिङ’ कक्षा संचालन गरि राख्नु पर्ला जस्तो लाग्दैन । इश्वर पोखरेलजी त्यो टेलिभिजन कार्यक्रममा समाबेश हुने कुरा पुर्व निर्धारित नभएको भए , मिनेन्द्रजी संग त्यस बिषयमा स्टुडियोमा रमाइलो ठटटा नभएको भए , माथी भरखरै भने , फेरि दोहराइ दिन्छु – त्यस अवस्थामा म आफै त्यो करिब ३० सेकेन्ड लामो ‘सिक्वेन्स’ काटेर फाली दिन्थे ।
अब कृपया मलाइ यो नसोध्नुस कि त्यस दिन ईव्शरजी , मिनेन्द्रजी र संयोगबस बजेको इव्शरजीले मलाइ गरेको फोनको घन्टी कसरी एक आपसमा जोडिएका थिए , सन्दरभित थिए , same context मा थिए ? किनभने त्यस्तो खाले प्रशन सोध्नु भयो भने मैले ओठे जवाफ फर्काउनु पर्ने हुन्छ ‘ पुरा कार्यक्रम नै नहेरी प्रतिक्रिया दिने गुरु ? हो , त्यसदिन मेरो मोबाइल संयोगबस बजेको थियो । त्यो इशवरजीको फोन नभएको भए एडिटिङमा काटि दिने थिए । फोन घन्टी त्यसदिनका निम्ति प्रासङगीक मानिस (इश्बर पोखरेल) को थियो । त्यसले गर्दा अचानक ‘सेन्स अफ ह्युमरले पनि युक्त प्रसंग’ निर्मित भयो । त्यसै कारण देखाइयो ’ । यो पढे पछि , अब कृपया मलाइ नया उपदेश नदिनुस ‘ ए विजय ! अरु कार्यक्रममा त रमाइलो ठटटा हुदैन , सेन्स अफ हयुमर हुदैन , तेरोमा किन हुने ? टेलिभिजनमा मोबाइलको घन्टी बजाउने ?’
म आफ्नो टाउको समातेर भन्न चाहन्छु – हे मेरा बुदिमान मित्रहरु ! टेलिभिजनमा प्रस्तोताको फोनको घन्टी बज्नु अपराध होइन । हो ! दर्शकहरुलाइ अप्रासंङिक टेलिफोन बार्ता देखाउनु चाहि क्षम्य हुन सक्दैन । त्यस दिन मेरो भतिजको , भान्जाको , छोराको वा कुनै मित्रको निजी टेलिफोन बार्ता देखाएको भए पो निश्चितरुपले गलत हुने थियो । यस पटक त संयोगले घन्टी बज्यो , परमात्माको कृपाले सान्दर्भिक रहेछ देखाइयो । प्रशन घन्टीको होइन , प्रशन कुराकानीको सान्दर्भिकता वा असान्दर्भिकताको हो । अब आउने कार्यक्रमहरुमा मेरो टेलिफोनको घन्टी फेरि पनि बज्न सक्छ , हामीहरु कार्यक्रममा फोन इन चलाउने हो कि भनेर बिचार गर्दै छौ । अब कृपया यो नभनिदिनुस , होइन त्यसो गर्न पाइदैन , तपाइको कार्यक्रममा टेलिफोनको घन्टीको आवाज सुनिनै हुन्न । तपाइले कार्यक्रम चलाउदा फोनमा बोल्नै हुन्न (:-
आज , यहि मौकामा म केहि अन्य कुरा समेत प्रस्ट राख्न चाहन्छु । म फेसबुकको दुनियामा नया छु । करिबन ५ महिना भयो होला । तर टेलिभिजनको जगतमा पुरानै हो । आम नेपाली दर्शकले र पाठकले बिगत देखी बर्तमान सम्म , मेरा कार्यक्रमहरुमा वा लेखहरुमा भएका अनेकौ कमी कमजोरीहरुका बादजुद पनि मलाइ जुन निरन्तर स्नेह दिइ राखेका छन , ति हजारौ लाखौ दर्शकहरु प्रति म हमेशा बिनित भावले कृतज्ञ छु । र , हमेशा कृत कृतार्थ रहेछु । दुइ दशक भन्दा लामो समय देखी हामी बिचको ‘सिधा समबन्ध’ अटुट छ । बेला बखतमा म बाट कमी कमजोरी भए होलान तर आम पाठक र दर्शकले क्षमा गरि दिए , बुझि दिए । र , पो जिवन यहा सम्म आइएको छ । पहिला पाठक छ अनि मात्र पो लेखक छ ! पहिला दर्शक छन अनि मात्र पो प्रस्तोता छ भन्ने थोरबहुत अनुभुति मलाइ पनि त होला नि ! दर्शकलाइ प्रेम नगर्ने भएको भए , दर्शकले माया नगर्ने भएको भए यतिका बर्ष देखी टेलिभिजनमा होइन्थ्यो होला । एक बिशाल दर्शक संख्याको रुचि अनुसार कार्यक्रम बनाउनु र पाठकको चाहना अनुसार लेख्नु नै कुनै पनि सन्चारकर्मीले आफ्ना दर्शक र पाठक प्रति अभिव्यक्त गर्ने सबे भन्दा ठुलो सम्मान हो ।
म कुनै सर्वगुण सम्पन्न सन्चारकर्मी होइन । न थिए , न छु , न हुने छु । मलाइ थाह छ , न मेरो लेखनीमा त्यस्तो केहि बिशेष छ , न टेलिभिजन प्रस्तुतिमा । त्यस्तो दावी मैले कहि कतै गरेको छैन । म भित्र जुन गुणहरु छदै छैनन ति गुणहरु कृपया म भित्र नखोजिदिनुस । त्यसका लागी सुयोग्य पात्रहरु धेरै छन । तिनको नाम , आ- आफ्नो फेसबुकमा फोटो समेत सजाएर छाप्नुस , म पनि सादर बिनम्रतापुर्वक स्विकार गरौला , नमन गरौला । कृपया, मलाइ चाहि , तपाइले चाहे जस्तो ‘एक सर्वगुण समपन्न सन्चारकर्मी’ हुन नसकेकोमा क्षमा गरि दिनु होला ।
कहिले काहि सोच्छु , कुन्नी किन हो ? बर्षौ देखी मैले एउटा सानो जमातलाइ कहिलै चित्त बुझाउन सकिन । पहिला , पहिला भन्थे – ‘ बिजय कुमार कराएर , हप्काएर कार्यक्रम चलाउछ , पछि गएर भन्न थाले – बिजय कुमारले कति बिस्तारै बोलेको ? अब पहिला जस्तो दमै छैन ! कस्ले हेर्छ र ? ’ यो जमातको कुरा सुनेर कहिलेकाहि हो जस्तो पनि लाग्छ – साच्चै त हो , कार्यक्रममा दमै छैन । एकमनले सोच्छु ‘ दम सिद्दिएछ , आनन्दै भो ’ । तर फेरि मानिसहरु भेटदा वा इमेलमा वा ५ महिना पहिले खोलेको यो फेसबुकमा लाइक र प्रतिक्रियाहरु यसरी आउछन कि मान्नै पर्ने हुन्छ कि कार्यक्रममा अझै पनि ‘कुछ कुछ’ दम बाकी नै छ ।
त्यस पछि , मैले भन्नै पर्ने हुन्छ – फेसबुक मित्रहरु ! सर्वप्रथम , कार्यक्रम हेरि दिनु भएकोमा धन्यबाद ! कार्यक्रमलाइ त्यति धेरै ‘गहिरो अभिरुचि’ राखेर हेरी दिनु भएकोमा दोस्रो पटक धन्यबाद ! होइन भने केहि मानिसहरु त भन्न थालेका थिए :
‘आजभोली कसले हेर्छ नेपाली टक सो ?
जता हेर्यो उता अन्तरबार्तामा आधारित टेलिभिजन कार्यक्रम
जता हेर्यो उता टक सो
कसलाइ फुरसत छ यस्ता कार्यक्रम हेर्न ?
कसलाइ फुरसत छ ?
हामी त , यस्ता कार्यक्रम आए कि च्यानल फेर्छौ
कस्ले हेर्छ ? यस्ता टक सो ? ’
तर त्यसो होइन रहेछ ! मित्रहरुको कमेन्ट पढेर प्रस्ट हुन्छ ‘त्यस्तो होइन’ रहेछ ! ४९ मिनेट लामो कार्यक्रमलाइ मित्रहरुले आखा नझमिम्काइ हेर्नु हुदो रहेछ । त्यसैले त ४९ मिनेट लामो कार्यक्रम भित्रको मुश्किलले ३० सेकेण्ड लामो ‘टेलिफोन सन्दर्भ’ ले यति धेरै प्रतिक्रिया जन्माउदो रहेछ । होइन भने , आजभोली कसलाइ फुरसत छ ? यति धेरै कार्यक्रम छन , यति धेरै लेख रचना छापिन्छन ? हरेकलाइ त हामी प्रतिक्रिया पठाउदैनौ नि ? होइन र ? हरेक संग त हामी खुसी वा अप्रसन्न हुदैनौ नि ? होइन र ? मलाइ त्यसका निम्ति योग्य ठानी दिनु भयो , त्यसका निम्ति तेस्रो पटक धन्यबाद ! यो कृपा म माथी सदा कायमै रहोस ।
अमेरिकामा मलाइ टेलिभिजन बिंधा पढाउने गुरु भन्नु हुन्थयो ‘ कुनै पनि चर्चित कार्यक्रम प्रस्तोताका प्रशंसक हुन्छन र आलोचक हुन्छन । त्यो प्रस्तोताले प्रयास यो गर्नु पर्छ कि प्रशंसकको संख्या हमेशा आलोचकहरु भन्दा निकै निकै बढी रहोस । प्रशंसाले हौसला दिन्छ र सहि आलोचनाले सुध्रने बाटो खोल्छ । आफ्ना प्रशंसक र आलोचक बाहेक , कुनै पनि चर्चित प्रस्तोताले वा लेखकले , प्रोफेसनल जिवनमा हमेशा एक यस्तो , सानो जमात पनि भेटनु पर्छ जस्ले प्रस्तोताको कुनै पनि कार्यक्रम वा लेख हेर्न चाहि छुटाउदैन तर हेरि सके पछि त्यसमा प्रस्तोता प्रति आफ्नै पुव्राग्रह , कुण्ठा , इर्ष्या र अङकारको ‘प्रतिछाया’ बाहेक केहि देख्दैन । ’ त्यसदिन कार्यक्रममा टेलीफोनको घन्टी बाहेक धेरै थोक देखाइएको थियो । यहा पक्ष बिपक्षमा कमेन्ट छाप्नेहरुले अनुमान गरे भन्दा धेरै ठुलो संख्यामा दर्शकहरुले सो कार्यक्रम हेरेका छन । ऊनीहरुले त्यसमा मोबाइलको घन्टी बाहेक अरु मह्वपुर्ण कुरा पनि देखेका छन । फूलको आखामा फूलै संसार – - -
अब ‘ फर द रोड ’ दुइ चार कुरा यो फेस पेजका समबन्धमा गरौ । एक जना सज्जनले लेखेका छन कि ‘शायद अब उपरान्त म तपाइको कार्यक्रम नेट सर्फिङ पनि गर्दिन होला र मेरो कमेन्ट पनि तुरुन्तै मेटि दिनु होला ’ । बन्धुलाइ मेरो दुइ हात जोडी निवेदन छ ‘ त्यस्तो मन नपर्ने कार्यक्रम हेर्न बेकारमा किन समय बरबाद गर्नु हुन्छ ! आफुलाइ मन पर्ने , घत लाग्ने कुनै अर्को टक सो हेर्नुस न । बजारमा त्यतिका धेरै बिकल्प छन । आज सम्म मन लागी नलागी हेरी दिनु भएकोमा धन्यबाद छ । रह्यो मेरो फेस पेजमा तपाइको कमेन्ट ‘डिलिट’ गर्ने कुरा । त्यो बोझ बाट चाहि म आफै तपाइलाइ सदाका निम्ति मुक्त गर्न चाहन्छु । खुसी बस्नुस बन्धु !
सबै फेसपेज मित्रहरुले बडा गहिरो तवरबाट बुझ्नु पर्ने कुरा छ भने – यो मेरो फेसपेज हो । अरु कसैको होइन । यो पेज , मैले , मलाइ मन पराउने प्रशंसकहरु , सभ्य भाषामा रचनात्मक आलोचना गर्ने मित्रहरु र मेरा आफन्तहरु का लागी मात्र खोलेको हु । भाषाको शिष्टता यो पेजमा सहभागिताको लागी अनिवार्य छ । यो पेज कुनै ‘डिसकसन फोरम’ पनि होइन , जहा एक व्यक्तिले एक भन्दा बढी कमेन्ट छाप्न सकोस । चाहे त्यो कमेन्ट पक्षमा होस वा बिपक्षमा । बिचार – बिबिधता- स्वतन्त्रताको म हमेशा पक्षपाती रहेको छु । तर असभ्य भाषामा ‘तिललाइ पहाड’ बनाउने माध्यमको रुपमा आफ्नै फेस पेज सबैलाइ उपयोग गर्न दिने उदारता म भित्र अझै बिकसित भै सकेको छैन । त्यसैले सबै मित्रहरुले तद अनुसारको सहयोग गरी दिनु होला ।
(विजयकुमारको फेसबुक पेजबाट साभार अंश। पूरा पढ्नका लागि यहाँ क्लिक गर्नुस्)